در آزمایش دوم، محققان نمونه‌هایی از عکس‌ها را به شرکت‌کنندگان نشان دادند تا نشان دهند چگونه می‌توان با استفاده از نرم افزارهای ویرایش عکس، جذابیت را به راحتی افزایش یا کاهش داد. سپس، همین آزمایش را با مشارکت ۴۰۱ نفر و تنها با استفاده از صورت‌های زنان تکرار کردند. نتایج حاکی از آن بود که پس از آشنایی با دستکاری عکس، احتمال بیشتری وجود دارد که شرکت‌کنندگان تصویر اولیه را پس از آگاه‌سازی از امکان دستکاری آن تغییر دهند.
اولین برداشت را می‌توان در کمتر از یک ثانیه ایجاد کرد. در یک چشم به هم زدن افراد قابلیت اعتماد، جذابیت و وضعیت کلی شما را ارزیابی می‌کنند. با این وجود، این برداشت‌های اولیه اغلب دقیق نیستند. زمانی که نوبت به ارزیابی شخصیت می‌رسد اغلب از جذابیت یک فرد برای نتیجه گیری (اغلب ناعادلانه) استفاده می‌کنیم. برای مثال، ما به صورت ناخودآگاه فرض می‌کنیم که افراد جذاب اجتماعی، بی‌فایده هستند، اما اگر آن شخص را کاملا اشتباه مورد قضاوت قرار داده باشیم چه می‌شود؟ آیا آنان هرگز قادر خواهند بود اولین برداشت من را از بین ببرند؟ به گفته روانشناسان بله این امکان پذیر است.
“مارین روژیه” پژوهشگر فوق دکترای روانشناسی در آزمایشگاه روانشناسی اجتماعی در دانشگاه کاتولیک لوون در بلژیک می‌گوید: “ما می‌دانیم که جذابیت افراد به طور کلی به تعداد بی شماری از نسبت دادن‌های کلیشه‌ای منجر می‌می شود. ما هم چنین می‌دانیم که این کلیشه‌ها می‌توانند بر رفتار‌های زندگی واقعی تاثیر بگذارند. برای مثال، افراد جذاب معمولا نسبت به افراد کمتر جذاب رفتار مثبت تری دریافت می‌کنند”. در محافل علمی از این مقوله تحت عنوان اثر هاله ای* یاد می‌شود که تمایل افراد را برای امتیاز دادن به افراد جذاب برای ویژگی‌های شخصیتی توصیف می‌کند. با این وجود، در دنیای دوستیابی آنلاین و کنفرانس‌های ویدئویی اولین برداشت‌های مان از افراد اغلب از طریق اینترنت شکل می‌گیرند. به لطف فیلترها، هوش مصنوعی و نور خوب به راحتی می‌توان ظاهر خود را برای اولین بار دستکاری کرد. روژیه می‌گوید: “از این رو تعیین این که آیا می‌توان این قضاوت‌ها و نسبت دادن را تحت تاثیر قرار داد یا خیر اهمیت دارد”.
او می‌گوید: “ما به طور خاص به بررسی این موضوع علاقمند بودیم که آیا می‌توان این نسبت دادن و قضاوت را هنگامی که جذابیت یک فرد به روز می‌شود تغییر داد یا خیر. برای مثال، وقتی شخصی که فکر می‌کردید جذاب است در واقع کمتر از آن چه در ابتدا به نظر می‌رسید جذاب است”. روژیه و یکی از همکاران اش در نتیجه مطالعه‌ای تازه که در مجله اروپایی روانشناسی اجتماعی منتشر شده به مجموعه ازمایش‌هایی که انجام داده اند اشاره کرده اند. آنان درصدد بودند تا بررسی کنند که چگونه می‌توان اولین برداشت‌های مان را بر اساس اطلاعات جدید به روز یا معکوس کنیم.
در اولین آزمایش به ۳۶۰ شرکت کننده عکس‌هایی از چهره‌هایی با سطوح مختلف جذابیت عینی نشان داده شد. در ابتدا از آنان خواسته شد تا برداشتی از افرادی که در عکس‌ها دیده بودند داشته باشند. با این وجود، پس از اولین برداشت‌ها به شرکت کنندگان اطلاع داده شد که ممکن است عکس‌ها تغییر کرده باشند. این موضوع تاثیر قابل توجهی بر برداشت‌های اولیه شرکت کننده نداشت. بنابراین، برای آزمایش دوم محققان نمونه‌هایی را به شرکت کنندگان نشان دادند که چگونه می‌توان جذابیت را به راحتی با استفاده از نرم افزار ویرایش عکس افزایش یا کاهش داد. آنان سپس همان آزمایش را این بار با ۴۰۱ شرکت کننده تکرار کردند و در ان تنها از صورت زنان استفاده کردند. نتایج نشان داد پس از یادگیری در مورد دستکاری عکس احتمال بیش تری داشت که شرکت کنندگان اولین برداشت خود از افراد درون عکس‌ها را پس از آن که به آنان گفته شد عکس ممکن است دستکاری شده باشد تغییر دهند.
در نهایت تیم تحقیق این پدیده را به عنوان “اثر به روز رسانی هاله ای” توصیف کرد و نتایج مشابهی در آزمایش سوم مشاهده شد که در آن از شرکت کنندگان خواسته شد تا قبل و بعد از این که به آنان گفته شد که عکس‌ها ممکن است ویرایش شده باشند تصوراتی را از جذابیت و ویژگی‌های شخصیتی داشته باشند. روژیه در این باره می‌گوید: “ما مشاهده کردیم که به‌روز رسانی جذابیت یک شخص برای مثال، گفتن اینکه یک شخص جذاب‌تر از چیزی است که در یک عکس به نظر می‌رسد می‌تواند تعداد بی‌شماری از نسبت دادن‌ها و قضاوت‌های کلیشه‌ای را تغییر دهد”. برای مثال، اگر فرد جذاب در ابتدا به عنوان فردی بسیار بیهوده و اجتماعی تلقی می‌شد پس از اطلاع از اینکه فرد در واقع جذاب نیست از نظر این دو ویژگی ضعیف تلقی شده بود.
تحقیقات بیشتری باید انجام شوند تا ارزیابی شود که چگونه این برداشت‌ها در طول زمان به تکامل خود ادامه می‌دهند و چگونه اثر به روز رسانی هاله‌ای می‌تواند بر رفتار‌های زندگی واقعی تاثیر بگذارد. با این وجود، خبر خوب آن است که اگر در برداشت اول عالی نیستید هنوز جا برای تغییر نظر مردم وجود دارد و هم چنین آن که از عکس‌های با ویرایش بالا در اپلیکیشن‌های دوستیابی استفاده نکنید!
*اثر هاله‌ای نام مفهومی است که به موجب آن سنجشگر تمایل به تاثیرپذیری بر اساس قضاوت‌های قبلی مبتنی بر شخصیت یا کارایی داشته باشد. این خطا نوعی سوگیری شناختی است و می‌تواند فرد را از پذیرش یک شخص، یک محصول، و یا یک نشان تجاری برپایه یک باور خوب یا بد بی‌اساس بازدارد.
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟